Latin Amerika’da son yıllarda etkisini artıran ve halk sağlığı uzmanlarını alarma geçiren Oropouche virüsü, yeni bir salgın riski olarak gündeme geldi. Almanya’nın önde gelen sağlık araştırma kurumu Charité – Universitätsmedizin Berlin tarafından yayımlanan yeni çalışma, bu virüsün sanılandan çok daha yaygın olduğunu gözler önüne serdi.
Zika’yı Hatırlatıyor, Aşısı Hâlâ Yok
Saygın bilim dergisi The Lancet Infectious Diseases’te yer alan araştırmaya göre, Oropouche virüsü ateş, döküntü, baş ve kas ağrısı gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Grip benzeri semptomlarla başlayan enfeksiyon, özellikle hamile kadınlarda düşük ya da doğumsal gelişim bozukluklarına neden olabiliyor. Zika virüsüne benzer etkiler gösterdiği halde henüz spesifik bir tedavisi ya da aşısı bulunmuyor.
Prof. Jan Felix Drexler’in öncülüğünde yapılan çalışmada, “Virüs bölgede uzun süredir var, ancak çok büyük bir kısmı tanı konmadan atlatılıyor. Bu durum, kamu sağlığı açısından kritik bir risk taşıyor,” ifadelerine yer verildi.
9.400 Kan Örneği İncelendi: Her 10 Kişiden 1’i Bağışık Olabilir
Bilim insanları, 2001–2022 arasında Bolivya, Brezilya, Kolombiya, Kosta Rika, Ekvador ve Peru’da toplanan 9.400 kan örneğini analiz etti. Bulgulara göre, Latin Amerika genelinde her 100 kişiden yaklaşık 6’sında Oropouche virüsüne karşı bağışıklık gelişmiş durumda. Amazon havzası gibi alçak ve sıcak bölgelerde enfeksiyon oranı yüzde 10’un üzerine çıkarken, yüksek rakımlı bölgelerde risk oldukça düşük seviyede.
Virüs 3 Milimetrelik “Görünmez Sinekler” ile Yayılıyor
Oropouche virüsü, halk arasında “görünmez sinek” olarak bilinen ve yalnızca 3 mm uzunluğundaki sinek türleriyle bulaşıyor. Bu sineklerin sıradan cibinlik gözeneklerinden geçebiliyor olması, korunmayı güçleştiriyor. Uzmanlar özellikle hamilelerin bu bölgelerde seyahat ederken ekstra önlem alması gerektiğini vurguluyor.
Korunmak için önerilen önlemler şunlar:
- Uzun kollu kıyafetler giymek
- DEET veya icaridin içeren sinek kovucu spreyler kullanmak
- İnce örgülü, özel cibinlikler tercih etmek
- Hamilelerin seyahatlerini mutlaka doktor onayıyla planlaması
İklim Değişikliği ve El Niño, Yayılımı Artırıyor
Makine öğrenimiyle yapılan iklimsel analizler, Oropouche’un yayılımında sıcaklık, yoğun yağış ve nem gibi çevresel faktörlerin doğrudan etkili olduğunu ortaya koydu. Özellikle 2023’te yaşanan El Niño etkisiyle birlikte virüs vakalarında patlama yaşandığı belirtiliyor. Drexler’e göre, “İklim değişikliği bu yayılımı hızlandırıyor. Bu virüs artık yalnızca yerel bir mesele değil, bölgesel bir tehdittir.”
Bölgesel Harita: Amazon En Büyük Risk Alanı
Araştırmanın sunduğu epidemiyolojik harita, en yüksek riskin Amazon bölgesinde olduğunu gösteriyor. Brezilya’nın kıyı şehirleri ve Orta Amerika’nın bazı bölgeleri de dikkatle izlenmesi gereken alanlar arasında.
Sessiz Tehdit Yakından İzlenmeli
Zika ve Dengue gibi virüslerin ardından şimdi de Oropouche gündemde. Uzmanlar, sağlık sistemlerinin bu yeni tehdide karşı hazırlıklı olması gerektiğini vurgularken, toplumu da bilinçli ve tedbirli olmaya çağırıyor. Henüz aşısı ya da kesin tedavisi olmayan bu virüs, küresel sağlık gündeminde daha fazla yer bulacağa benziyor.
