Türkiye'de yumurta fiyatlarında yaşanan tarihi artış, dar gelirli vatandaşlar için temel gıdayı erişilmez hale getirdi. Son dokuz ayda yüzde 140'a varan fiyat artışıyla yumurta, artık sofraların vazgeçilmezi olmaktan çıkıyor.
Üretim Düştü, Maliyetler Fırladı
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, Ocak ayında yumurta üretimi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,1 oranında azaldı. Son üç aylık üretim düşüşü ise yüzde 8 olarak kaydedildi. Üreticiler, yem fiyatlarında dövize bağlı yaşanan maliyet artışının, fiyatlara doğrudan yansıdığını belirtiyor. Özellikle mısır ve soya fasulyesi gibi yem hammaddelerinde yüzde 21’e varan artışlar, yumurta üretim maliyetini katladı.
Geçen yıl üreticide tanesi 2,36 TL olan yumurta, bu yıl 5,05 TL’ye yükseldi. Artan maliyetler nedeniyle market raflarında 30’lu yumurta kolisinin fiyatı 218 TL’ye kadar çıktı.
Kuş Gribi ve İhracat Darbesi
Üretimdeki gerilemenin bir diğer nedeni de kuş gribi salgını oldu. Türkiye’de geçen yılın sonlarında görülen vakalar, pek çok üretim tesisinin faaliyetini durdurmasına yol açtı. Aynı dönemde, ABD'de yaşanan kuş gribi kaynaklı arz sıkıntısı, Türkiye'den yapılan yumurta ihracatını artırdı. İhracattaki bu yükseliş, iç piyasadaki arzı daraltarak fiyatları adeta uçurdu.
Tarım yazarı Gazi Kutlu, ihracatın etkisiyle iç piyasada yumurta bulunurluğunun azaldığını belirterek, yaz aylarında fiyatların daha da artabileceği uyarısında bulundu. Kutlu, turizm sezonunun da etkisiyle adet başı yumurta fiyatının 10 TL’ye çıkmasının şaşırtıcı olmayacağını ifade etti.
Temel Gıda Lüks Oldu
Yumurta, dar gelirli vatandaşlar için uzun yıllardır uygun fiyatlı bir protein kaynağı olarak görülüyordu. Ancak son fiyat artışlarıyla birlikte, birçok hane için yumurta almak ciddi bir bütçe kalemi haline geldi. Uzmanlar, yaz aylarında hem üretim maliyetlerinin hem de tüketim talebinin artmasıyla fiyatların daha da yükseleceği görüşünde birleşiyor.
Yumurta fiyatlarındaki bu hızlı yükseliş, temel gıdaların dahi artık lüks haline geldiğini açıkça ortaya koyuyor.
