Türkiye genelinde yaz aylarının gelmesiyle şehir merkezlerinde sıkça görülmeye başlanan yılanlar, halkı tedirgin etmeye devam ediyor. Uzmanlar, bu durumun temelinde kedilerin fare avlamayı bırakması ve şehirdeki kemirgen nüfusunun kontrolsüz şekilde artması olduğunu söylüyor.
Türkiye’nin birçok şehrinde olduğu gibi Sivas’ta da şehir merkezinde sıkça görülmeye başlayan yılanlar, özellikle sosyal medyada paylaşılan görüntülerle dikkat çekiyor. Vatandaşlar, cadde ve sokaklarda karşılarına çıkan yılanlarla ne yapacaklarını bilemezken, uzmanlar bu durumun doğal bir dengenin bozulmasıyla doğrudan ilişkili olduğunu ifade ediyor.
“Kediler mama ile tembelleşti, fareler çoğaldı, yılanlar şehre indi”
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Barış Atalay Uslu, şehirlerde artan yılan sayısının nedenini kemirgen nüfusundaki artışa ve kedilerin avcılık davranışlarının azalmasına bağlıyor. Uslu, “Fareleri yakalayacak kediler kalmadı. Hazır mamaya alışan sokak kedileri, artık av peşine düşmüyor. Bu da kemirgen sayısında patlamaya yol açtı. Fareleri takip eden yılanlar ise doğal yaşam alanlarından çıkarak şehir merkezine kadar indi” dedi.
“Ekosistem zincirleme şekilde bozuldu”
Yılanların besin zincirinde farelerle beslendiğini hatırlatan Uslu, ekosistemdeki doğal dengenin insanlar tarafından farkında olmadan bozulduğunu dile getirdi. “Biz sistemi bozduğumuzdan dolayı yılanların sayısı bu kadar arttı. Yılanlar besin aramak için şehre geliyor. Özellikle gece saatlerinde sokaklarda insan ve kedi olmayınca, fareler mama kaplarına rahatlıkla ulaşıyor. Onları takip eden yılanlar da şehir merkezinde karşımıza çıkıyor.”
Bu zincirleme bozulmanın bir diğer halkası da yırtıcı kuşların şehirlerde yeterince bulunmaması. Uslu'ya göre, doğal düşmanlar devreye girmediği sürece bu döngü daha da büyüyebilir. “Yılanlarla mücadele edecek yırtıcı kuşlar gelemiyor. Çünkü şehirleşme onların yaşam alanını yok etti. Şu anda şehirlerde bırakılan mama kapları, hem kedilere hem farelere açık büfe gibi sunuluyor.”
“Yaz aylarında mama yerine su bırakın”
Sokakta yaşayan hayvanları korumaya yönelik yapılan iyi niyetli beslemelerin, bazen doğada zincirleme bozulmalara neden olabileceğine dikkat çeken Uslu, özellikle yaz aylarında dikkatli olunması gerektiğini belirtti. “Kış aylarında mama bırakılabilir ama yazın kediler avlanarak beslenebilir. Bu, onların doğasına daha uygundur. Sürekli mama bırakıldığında hem kediler fare peşine düşmüyor hem de fareler mamaları yiyor. Böylece hem kedilerin avcılığı köreliyor hem de fareler şehirde daha rahat yaşıyor. Bu da yılanların gelmesini kaçınılmaz kılıyor.”
“Kediler artık şehirli oldu, sokak kediliğini unuttu”
Hazır mama ile beslenen sokak kedilerinin, doğal görevlerini unuttuğunu vurgulayan Prof. Dr. Uslu, “Kediler artık sokak kedisi değil. Biz onları evcil yaşama çekmiş olduk. Onlar artık doğada kendi yiyeceklerini aramıyor. Bizler kolaycılığa kaçtık, her köşe başına mama koyduk. Oysa kediler fare avlayarak da gayet rahat beslenebilir. Kışın mama desteği olabilir ama yazın kediler biraz aç kalmalı ki avlanma içgüdüleri çalışsın” dedi.
“Yılanla karşılaşırsanız, dokunmadan belediyeye haber verin”
Şehir merkezinde yılan gören vatandaşların kesinlikle müdahale etmemesi gerektiğini vurgulayan Uslu, şöyle konuştu: “Yılanla karşılaşan bir vatandaşın yılana müdahale etmemesi, hemen belediye ekiplerine haber vermesi gerekiyor. Belediyelerin bu konuda eğitimli ekipleri var. Olay anında hangi yılan zehirli, hangisi zararsız ayırt edilemez. Bu nedenle halkın doğrudan temas etmesi risklidir.”
Ayrıca doğaya yapılan müdahalelerin sonuçlarının sadece birkaç hayvan türünü değil, tüm ekosistemi etkilediğini hatırlatan Uslu, sözlerini şöyle tamamladı: “Doğada hiçbir boşluk boş kalmaz. Biz kedilerin davranışlarını değiştirdik, fareler çoğaldı, sonra yılanlar geldi. Şimdi ilaçlama mı yapalım? Hayır. Bu daha büyük bir halk sağlığı sorununa yol açar. Doğal dengeyi yeniden kurmamız gerekiyor.”
