Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), milyonlarca sigortalı ve hak sahibini yakından ilgilendiren kritik bir uyarı yayınladı. Çeşitli sosyal güvenlik ödemeleri için geçerli olan 5 yıllık zaman aşımı süresi, hakların zamanında talep edilmemesi durumunda kaybolma riski taşıyor. Özellikle 2008 sonrası sigortalılar için daha sıkı kurallar uygulanırken, mirasçılar için 2 yıllık süre dikkat çekiyor. İşte SGK’nın zaman aşımı kurallarıyla ilgili bilmeniz gerekenler.
Hangi Haklar 5 Yıl İçinde Talep Edilmeli?
SGK’nın 5 yıllık zaman aşımı kuralı, birçok ödemeyi kapsıyor. İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle bağlanan sürekli iş göremezlik geliri, vefat eden sigortalının yakınlarına ödenen dul/yetim aylığı, kamu görevlilerine verilen vazife malullüğü aylığı bu kapsamda. Ayrıca cenaze ödeneği, evlenme ödeneği (çeyiz parası) ve hastalık/analık sigortasından alınan geçici iş göremezlik ödeneği (rapor parası) de 5 yıl içinde talep edilmeli. Maluliyet aylığı için de aynı süre geçerli. Eğer bu süre aşılırsa, sadece son 5 yıla ait haklar alınabiliyor, önceki dönemler kayboluyor.
Emekli Maaşlarında Zaman Aşımı Farkı
Emekli aylıklarında zaman aşımı, 2008 öncesi ve sonrası için farklı işliyor. 2008 öncesi emeklilerin maaşları 5 yıl boyunca alınmazsa, sadece son 5 yılın birikmiş ödemeleri talep edilebiliyor. Ancak 2008 sonrası emekliler için maaşlar tamamen kaybolmuyor. Eğer maaş 12 ay boyunca çekilmezse, SGK ödemeyi durduruyor ve kişinin durumunu kontrol ediyor. Maaş yeniden bağlansa da, durdurulan süredeki ödemeler geriye dönük verilmiyor.
Mirasçılar İçin 2 Yıllık Kritik Süre
Vefat eden sigortalının birikmiş maaş veya diğer SGK alacakları için mirasçıların yalnızca 2 yıl süresi var. Bu süre, vefat tarihinden itibaren başlıyor ve başvuru yapılmazsa haklar tamamen siliniyor. Cenaze ödeneği gibi 5 yıllık süreye tabi ödemelerle karıştırılmaması gereken bu kural, mirasçıların hızlı hareket etmesini gerektiriyor.
Zaman Aşımını Durduran İstisnalar
SGK, ağır hastalık veya akıl sağlığı sorunları gibi başvuru yapmayı engelleyen durumları istisna olarak kabul ediyor. Ancak bu mazeretlerin sağlık kurulu raporları veya mahkeme kararlarıyla kanıtlanması şart. Belgelenemeyen durumlarda ise 5 yıllık kural uygulanıyor. Hak sahiplerinin resmi evraklarla SGK’ya başvurması, hak kaybını önlemek için kritik.
SGK’nın bu uyarısı, vatandaşların haklarını korumak için zamanında adım atmasının önemini vurguluyor. Sürelerin kaçırılmaması için SGK ile iletişime geçmek büyük önem taşıyor.
