Tokoat ve Türkiye'deki sebze ve meyve ticaretinde köklü dönüşüm başlıyor. Ticaret Bakanlığı, toptancı hallerinden üretici desteklerine kadar pek çok alanı kapsayan yeni bir yasa taslağı hazırladı. Halihazırda belediyelere ait olan hal kurma izinleri artık bakanlık yetkisine devredilecek. Bu değişiklikle hem daha merkezi bir denetim sağlanması hem de kayıt dışı ekonominin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Stokçuluk ve Fiyat Manipülasyonu Mercek Altında
Yeni düzenlemeyle hal kayıt sistemi genişletiliyor. Artık yalnızca satışa sunulan değil, depolanan ürünler de sisteme bildirilecek. Böylece fiyat dalgalanmalarının ve stokçuluğun önüne geçilmesi planlanıyor. Aynı hal içindeki komisyoncular ve tüccarlar arasında ürün devri yasaklanacak. Komisyoncular, ürünün satış bedelini en geç 30 gün içinde üreticiye ödeyecek. Tüm ticaret işlemleri banka üzerinden yapılacak ve kayıt altında tutulacak.
Rekabeti Bozanlara Ağır Cezalar
Taslağa göre serbest piyasa kurallarını bozanlara yönelik cezalar ciddi oranda artırılıyor. Mevcut durumda 177 bin TL olan ceza tutarı, 1 milyon TL’ye kadar çıkabilecek. Fiyatları yapay şekilde yükselten, stokçuluk yapan ve ürün arzını kısıtlayan firmalar ağır yaptırımlarla karşı karşıya kalacak.
Üreticiye Yeni Haklar, Büyük Marketlere Zorunluluk
Taslak, üretici örgütlerine vergi muafiyeti getiriyor. Ürün satışlarından gelir vergisi alınmayacak. Ayrıca, büyük perakendeciler sattıkları ürünlerin en az %20’sini doğrudan üreticiden almak zorunda kalabilecek. Bu maddeyle üretici ile tüketici arasındaki zincirin kısaltılması hedefleniyor.
Cezalar Sertleşti, Devlet Desteği Artıyor
Bozulan ürünleri usulsüz şekilde imha edenler 200 bin TL ceza alacak ve üç yıl üretim desteğinden yararlanamayacak. Taşıma ve ambalajlama standartlarına uymayanlara ise 36 bin TL ceza verilecek. Ayrıca, üreticiden doğrudan alım yükümlülüğünü ihlal eden büyük marketlere yıllık 50 milyon TL’ye kadar ceza uygulanabilecek. Devlet, lojistik alanında da destek sunacak; nakliye ve muhafaza süreçleri için yeni teşvik mekanizmaları devreye girecek.
