Tokat, Türkiye’nin sanayi haritasında tekstil, gıda ve içecek ile madencilik sektörlerinde yer alarak potansiyelini ortaya koyuyor. Ancak 2024 yılı TÜİK verilerine göre, Türkiye’nin 20 sanayi kolunda gerçekleştirdiği milyarlarca dolarlık ihracatta Tokat’ın sadece üç alanda varlık göstermesi, şehrin sanayi kapasitesinin henüz tam anlamıyla realize edilemediği yönünde yorumlanıyor. Tekstil, gıda ve madencilikteki başarılar umut verici olsa da, Tokat’ın daha büyük bir atılım yapabilmesi için yetkililerin doğru analizler ve stratejik çalışmalar yürütmesi bekleniyor. İşte Tokat’ın sanayi performansı ve daha parlak bir gelecek için atılması gereken adımlara dair analizler...
Tekstil Sektörü: Potansiyel Var, Ama Yeterli Değil
Harita okumasına göre Tokat, tekstil sektöründe “Potansiyel Küme” olarak sınıflandırılıyor. Geleneksel yazmaları ile tanınan şehir, modern tekstil üretimine geçiş yaparak iç ve dış pazarlarda adından söz ettirmeye çalışıyor. Dokuma, baskı ve hazır giyim alanlarında faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli işletmeler, yerel istihdama katkı sağlıyor.
Ancak Türkiye’nin 2024’te tekstil sanayiinde 12.983 milyon ABD doları ihracat yaptığı düşünüldüğünde, Tokat’ın bu pastadan aldığı pay henüz sınırlı.
Tokat’ın tekstil sektörü, modernizasyon ve yenilikçi tasarımlarla büyüme potansiyeline sahip. Ancak bu potansiyeli realize etmek için daha fazla yatırım, eğitimli iş gücü ve pazarlama stratejileri gerekiyor. Yetkililerin, sektörü güçlendirmek için kümelenme modellerini analiz ederek destek programları geliştirmesi kritik önem taşıyor. Tokat'ın, tekstilde geleneksel değerlerini küresel trendlerle birleştirdiği öngörüldüğünde, ihracat rakamlarını artırabilir ve daha güçlü bir konuma ulaşabilir.
Gıda ve İçecek Sektörü: Olgun Küme, Ama Daha İleriye Gidilebilir
TÜİK verilerine göre Tokat, gıda ve içecek sanayiinde “Olgun Küme” (3 Yıldızlı) olarak sınıflandırılıyor ve bu alanda güçlü bir altyapıya sahip. Şehrin verimli tarım arazileri, elma, vişne ve şeftali gibi meyvelerin üretiminde öne çıkıyor. Bu meyveler, DİMES gibi dünya çapında tanınan markalar aracılığıyla meyve suyu olarak küresel pazarlara ulaşıyor. Türkiye’nin 2024’te gıda ve içecek sanayiinde 17.908 milyon ABD doları ihracat yaptığı göz önüne alındığında, Tokat’ın bu alandaki başarısı dikkat çekici.
Ancak Tokat’ın gıda sektörü, mevcut başarıyla yetinmek yerine daha büyük bir sıçrama yapabilir. Yeni ürün geliştirme, organik tarım ve uluslararası sertifikasyon gibi alanlarda yapılacak yatırımlar, şehrin ihracat kapasitesini artırabilir. Yetkililerin, tarım ve gıda sektöründe teknoloji odaklı projeleri teşvik etmesi ve çiftçilere yönelik destek programlarını güçlendirmesi gerekiyor. Tokat, tarımsal zenginliğini daha etkin bir şekilde sanayiye entegre ederse, küresel pazarda daha büyük bir pay elde edebilir. Gıda OSB uzun süredir konuşulan bir konu fakat hala hayata geçmiş değil.
Madencilik Sektörü: Güçlü Temeller, Ama Strateji Eksik
Madencilik, Tokat’ın sanayi haritasında bir diğer güçlü alanı. “Olgun Küme” (3 Yıldızlı) olarak sınıflandırılan sektör, kalker, mermer ve demir cevheri gibi hammaddelerle öne çıkıyor.
Özellikle Zile ilçesi, mermer üretimiyle dikkat çekerken, taş ocakları inşaat sektörüne hammadde sağlıyor. Türkiye’nin 2024’te madencilik sektöründe 4.474 milyon ABD doları ihracat yaptığı düşünüldüğünde, Tokat’ın bu alandaki katkısı önemli olarak değerlendiriliyor.
Tokat’ın Sanayi Geleceği: Daha Fazlasını Başarmak İçin Ne Yapılmalı?
Tokat, tekstil, gıda ve içecek ile madencilik sektörlerinde gösterdiği performansla sanayi haritasında yer edinmiş durumda. Ancak 20 sanayi kolundan sadece üçünde varlık göstermek, şehrin sahip olduğu potansiyelin henüz tam olarak kullanılmadığını ortaya koyuyor. Tokat’ın sanayi kapasitesini artırması için yetkililerin kapsamlı bir yol haritası çizmesi gerekiyor.
Türkiye'deki sanayi kümelenmesi
Türkiye'deki sanayi kümelenmesinin çeşitli sektörlerdeki dağılımı ve 2024 yılına ait ihracat verileri şu şekilde sıralanmıştır:
- Otomotiv Sanayii: 32.654 milyon ABD doları
- Ana Metal Sanayii: 22.332 milyon ABD doları
- Makine Sanayii: 20.231 milyon ABD doları
- Hazır Giyim Sanayii: 17.908 milyon ABD doları
- Gıda ve İçecek Sanayii: 17.908 milyon ABD doları
- Kimya Sanayii: 16.874 milyon ABD doları
- Petrol ve Kok Kömürü: 15.003 milyon ABD doları
- Metal Sanayii: 14.531 milyon ABD doları
- Tekstil Sanayii: 12.983 milyon ABD doları
- Diğer İmalat Sanayii: 11.280 milyon ABD doları
- Kauçuk ve Plastik Sanayii: 10.998 milyon ABD doları
- Kağıt Sanayii: 3.730 milyon ABD doları
- Mobilya Sanayii: 3.730 milyon ABD doları
- Elektrik Sanayii: 18.094 milyon ABD doları
- Elektronik Sanayii: 3.407 milyon ABD doları
- Madencilik: 4.474 milyon ABD doları
- Ağaç İşleri Sanayii: 1.808 milyon ABD doları
- İlaç Sanayii: 2.305 milyon ABD doları
- Metalik Olmayan Mineral Sanayii: 6.426 milyon ABD doları
- Diğer Ulaştırma: 6.635 milyon ABD doları
