Türk ve Japon bilim insanları, Tokat ve Sivas’ta kene kaynaklı hastalıkların yayılımını haritalandırmak amacıyla ortak bir saha ve laboratuvar çalışması gerçekleştirdi. Uluslararası nitelikteki bu araştırma, Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ile Japon Tıbbi Araştırma ve Geliştirme Ajansı (AMED) destekli SATREPS projesi kapsamında yürütüldü.
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün koordinasyonuyla, Ege Üniversitesi ve Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi iş birliğinde yürütülen projede 4'ü Japon toplam 11 bilim insanı görev aldı. Arazi çalışmalarında toplanan keneler, Tokat GOP Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Parazitoloji Laboratuvarı’nda detaylı biçimde incelendi.
Risk Haritası Oluşturuluyor
Proje hakkında bilgi veren Tokat GOP Üniversitesi Biyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Adem Keskin, bu çalışmanın beş yıldır sürdüğünü belirtti. Keskin, "Amacımız kene kaynaklı hastalıkların izlenmesi ve risk haritalarının bilimsel verilerle oluşturulmasıdır," dedi.
Saha çalışmasında özellikle Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) vakalarının yoğun görüldüğü Tokat ve Sivas kırsalına odaklanıldı. Bilim insanları, çayır, mera ve çiftlik hayvanlarından kan emmemiş bireyler dahil olmak üzere 1000’in üzerinde kene örneği topladı.
Tehlikeli Türler Belirlendi
Laboratuvar analizlerinde dört farklı cinse ait kene türü belirlendi: Hyalomma, Dermacentor, Rhipicephalus ve Haemaphysalis. KKKA hastalığı açısından taşıyıcı özelliğe sahip Hyalomma cinsinin özellikle sığırlarda yaygın olarak bulunduğu tespit edildi.
Japon Ormancılık ve Orman Ürünleri Araştırma Enstitüsü'nden Dr. Kandai Doi ise, “Sahadan elde ettiğimiz verilerle, özellikle hastalık bulaştırma potansiyeli olan türlere odaklanarak, riskli bölgeleri gösteren dağılım haritaları oluşturacağız,” dedi.
Çalışmalar Devam Ediyor
Toplanan örneklerin ileri analizleri, Sağlık Bakanlığı’nın koordinasyonunda devam edecek. Proje sonunda, bölgedeki hastalık riski taşıyan kene türlerinin yayılım alanları ve olası tehditleri, hem sağlık otoriteleri hem de kamuoyu ile paylaşılacak.
Bu bilimsel iş birliğiyle, doğrudan halk sağlığını ilgilendiren vektörel hastalıklara karşı alınacak önlemler bilimsel verilere dayandırılarak daha etkin hale getirilecek.
