Avrupa Birliği (AB), yapay zeka kullanımına yönelik katı kurallar getiren yasasının yasaklı yapay zeka uygulamalarına ilişkin hükümlerini bugünden itibaren yürürlüğe koydu. Bu adım, özellikle etik tartışmalar yaratan ve bireysel özgürlükleri tehdit edebilecek yapay zeka sistemlerini sınırlamayı hedefliyor.
Hangi Teknolojiler Yasaklandı?
AB’nin yeni yasasına göre, bireylerin mahremiyetini ve özgürlüklerini tehdit eden bazı yapay zeka uygulamalarının kullanımı yasaklandı. Bu kapsamda;
Sosyal puanlama yapan sistemler,
İş yerleri ve eğitim kurumlarında duyguları belirleyen yapay zeka uygulamaları,
Yüz görüntülerinden veri tabanı oluşturan teknolojiler,
Bireylerin özelliklerini baz alarak suç işleme riski analizi yapan sistemler,
Irk, siyasi görüş, din, inanç, cinsel yönelim gibi hassas verileri kategorize eden biyometrik analizler,
İnsan davranışlarını manipüle eden veya bilinçaltı teknikler kullanan yapay zeka çözümleri,
kesin olarak yasak kapsamına alındı.
Gerçek Zamanlı Biyometrik Tanımlama Sınırlandırıldı
Özellikle kamuya açık alanlarda gerçek zamanlı biyometrik tanımlama sistemleri konusunda da sıkı kurallar getirildi. Kolluk kuvvetleri haricinde bu teknolojilerin kullanımı yasaklanırken, güvenlik güçlerinin ise yalnızca istisnai durumlarda bu sistemlere erişimine izin verilecek. Bu kısıtlama, toplumsal gözetim endişelerini azaltmayı ve bireylerin özel hayatlarını korumayı amaçlıyor.
Şirketler İçin Yeni Yükümlülükler
Yapay zeka geliştiren veya kullanan şirketlerin, sistemlerini risk düzeyine göre değerlendirmeleri ve AB yasalarına tam uyum sağlamaları gerekecek. Bu kurallara uymayan şirketler, yüksek miktarda para cezalarıyla karşı karşıya kalacak.
Genel Amaçlı Yapay Zekaya Yönelik Kurallar 2025’te Yürürlüğe Girecek
AB'nin yapay zeka yasası, 1 Ağustos 2024'te yürürlüğe girmiş olsa da, genel amaçlı yapay zeka modellerine yönelik özel düzenlemeler 1 Ağustos 2025 itibarıyla devreye alınacak. Böylece büyük dil modelleri ve yapay zeka tabanlı gelişmiş teknolojilerin de sıkı düzenlemelere tabi olması sağlanacak.