Türk mutfağı denilince akla gelen ilk lezzetlerden dönerin "geleneksel ürün adı" olarak tescil edilmesi için Uluslararası Döner Federasyonu tarafından Avrupa Birliği’ne (AB) yapılan başvurunun ilanı, AB Resmi Gazetesi’nde yayımlandı.
Avrupa Komisyonu’nun Resmi Gazete’de yayınladığı karara göre, dönerin sığır, koyun veya tavuk etinin ince ve yatay biçimde dilimlenmiş şekilde kesilerek bir şiş üzerinde sabitlendiği, bunun dikey olarak kendi ekseni etrafında dönerek ateşte pişirildiği bilgisi verildi. İnce ve yatay olarak dilimlenen etlerin pişirme öncesi yoğurt veya süt, biber veya domates püresi, tuz, çeşitli ot ve baharatlardan oluşan bir karışımla terbiye edildiği belirtilen ilanda, dönerin şişlenmesi sırasında et katmanlarının arasına yatay olarak dilimlenmiş yağ yerleştirildiği anlatıldı.
Dönerin 1800’lü yılların başından itibaren İstanbul’dan Osmanlı coğrafyasının çeşitli şehirlerine yayıldığı, lokantalarda ve hanlarda pişirilip satıldığı belirtilen ilanda, Takiyüddin el yazmalarında dönerin dikey pişirilmesinin 1546 yılına kadar gittiği bilgisi verildi. İlanda, dönerin 1962’den 1979’a kadar yoğun bir şekilde devam eden Türklerin Avrupa’ya ve özellikle Almanya’ya göçünün kültürel simgesi haline geldiği, dönerin adı ve üretim süreci değişmeden Almanya ve diğer Avrupa ülkelerine yayıldığı belirtildi. Dönerin Avrupa’da en popüler sokak yemeklerinden biri haline geldiğine işaret edilen ilanda, döner tabirinin dönmek kelimesinden türediği ve yemeğin adının geleneksel pişirme tekniğiyle ilgili olduğu kaydedildi.
İlanın AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanmasıyla dönerin AB tarafından "Geleneksel Ürün Adı" tescil sürecinin ilk adımı atılmış oldu. Döner, 3 aylık itiraz süresinin dolmasının ardından tescil edilecek ve Türkiye’den AB’de tescillenen ilk geleneksel ürün adı olacak. Bu gelişmenin ardından Uluslararası Döner Federasyonu bir basın açıklaması düzenledi.
“Döner kültürlerin kaynaşmasını sağladı”
Basın açıklamasında konuşan Uluslararası Döner Federasyonu Baş Danışmanı Huriye Özener, “2020 yılında kendi ülkemizde dönerin geleneksel ürün adı olarak tescilini yaptık. Uluslararası Döner Federasyonu adına Avrupa Birliği Komisyonuna 2022 yılında geleneksel ürün olarak başvurumuzu gerçekleştirdik. Nisan ayının 24’ünde ilan edildi. 3 ay askı sürecimiz var, tescili bekliyoruz. Tescil bizim için çok önemli, bugün 140 ülkede döneri temsil edebilmek bununda UDAFED tarafından yapılıyor olabilmesi bizim için onur ve mutluluk verici. Osmanlı döneminden gelen bir lezzet kültüründen bahsediyoruz. Türklerin iş için Avrupa’ya göç etmesiyle beraber dönerin Avrupa ve diğer ülkelere yayılmasına neden oldu. Döner toplamsal alışveriş ve kültürel birlikteliğe neden oldu. Almanya Cumhurbaşkanı’nın Türkiye’ye gelişinde dönerle gelmesi bu kültürün örneklerindendir” diye konuştu.
