Daha önce hiç teslimine birkaç gün kalan projeniz varken veya yetişmesi gereken işleriniz varken o işe başlamadan önce yemek yapmaya başladığınız oldu mu? Peki haftalar, aylar geçtiğinde bile o projeye başlayamadığınızı fark ettiniz mi?

Yapmamız gereken işler biriktiğinde yapılacaklar gözümüzde daha da büyür. Burada stresle baş başa kalırız ve ne yapacağımızı bilemeyerek kaygılanırız. Bu sancılı süreç içerisinde kayboluruz. Hadi gelin bugün biraz erteleme döngüsü üzerine konuşalım. Öncelikle erteleme davranışı sergiliyor olmandan dolayı kendine sert bir şekilde yaklaşmadan önce yalnız olmadığını ve küçük adımlarla bu döngünün fark edilebilir olduğunu hatırlamakta fayda var. Her insan zaman zaman bazı şeyleri erteler.

Mozart, Leonardo da Vinci gibi tarihteki en saygıdeğer dehalarda da görülmüş bu durum. İnsanların kendi yararına olduğunu bildikleri durumun aksine davranma davranışı çok eski zamanlardan geliyor.
Erteleme Davranışı Duygularımız İle İlgili Olabilir mi?
Neleri erteledin bugüne kadar?
Seni harekete geçmekten alıkoyan şey ne oldu?
Erteleme davranışı duygu odaklı bir başa çıkma stratejisi olabilir. Duygu odaklı başa çıkma stratejisinde stres yaratan duygu ile baş etmek yerine kaçınılan bir durum haline gelebiliyor.
Yapılacakları ertelediğinde hangi duygular canlanıyor içinde diye dönüp baktığında kaçındığın bazı duygular olabilir. Çünkü çoğu zaman ertelemek sadece zaman yönetimiyle veya sadece sorumluluklarını yerine getirmekle ilgili olmayabilir. Yani ertelemek o işi önemsememekle ilgili değil aksine o işi çok önemsediğimiz için ertelememize neden olan bir durum. Peki sen erteleme döngüsünde hangi olumsuz duygularından kaçıyorsun?
Korkuyorsun belki de yetersizlik duygusu tetikleniyor. Korktukça erteliyorsun olası başarılarını veya başarısızlıklarını. Bu durum aslında çocukluk deneyimlerimizle ilgilidir. Çocuklukta bireysel ihtiyaçlar o an görülmediyse, duyulmadıysa bu dinamik yetişkinlikle birlikte devam ediyor.
İnsani olarak hepimizin hayalleri, beklentileri vardır. Gündelik hayatta yapılacaklar listesi mevcuttur. Yapılacaklar için öncesinde motivasyonumuz yüksek bir şekilde her şey yapılabilir gibi gelebilir. Fakat iş gerçekleştirmeye geldiğinde yarına, ertesi güne, başka zamana erteler dururuz. Alman gereken kararlardan, yapman gereken görevlerden ve yerine getirilecek sorumluluklardan kaçınma ya da yapılacakları geciktirme davranışı gösteriyor olabilirsin.
Yapılacaklar ertelenebildiği kadar ertelenip durur hale gelir.
Neden doğru/mükemmel zaman beklenir?
‘‘Şu gün gelsin hallederim.’’
‘‘Enerjim yerine gelsin yaparım.’’
‘‘Şu elimdeki işi bitireyim başlıyorum.’’
Cümleleri tanıdık geliyordur.
Araştırmalar mükemmelliyetçi kişilik yapısı özelliklerine sahip bireylerin erteleme döngüsü içerisinde fazlasıyla yer aldıklarını gösteriyor. Mükemmelliyetçi olmanın işleri mükemmel bir şekilde yapmayı gerektirdiğine inanılır. Bu da işleri zorlaştırarak kaygıyı artırır ve kaygıda erteleme davranışını besler.
Erteleme Döngüsünü Nasıl Kırabiliriz?
Adım adım ulaşılabilir seviyeden hedefe doğru gidebilirsin.
Zaman yönetimi becerilerini geliştirebilirsin.
Kendine esneklik tanımayı unutma. Süreç içerisinde zaman zaman yorulabilir veya bazı eksiklikler yaşayabilirsin. Molalar da bu yolun bir parçasıdır.
Yapılacak işleri ana başlıklar halinde yazarak bütünü görebilirsin.
Yapılacak işlerle ortak bir noktada buluşmak için adım atabilirsin.
Kendine yapay bir bitirme tarihi oluşturabilirsin.
Örneğin önünde 6 ay içerisinde teslim etmen gereken bir proje var. 3 ay sonra teslim edecek gibi harekete geçebilirsin. Bu şekilde yapıldığında yumurta kapıya gelmeden bedende stres ve kaygı hakim olmadan yumurtanın kapıya geldiğini kendine inandırmış ve bu şekilde ilerliyor olabilirsin.
Parçala-Böl-Yönet tekniği ile belirlenen ana başlığı alt görevlere ayırıp ve her göreve bir tarih vererek küçük bir iş yaparak hedefe ulaşabilirsin. Bu onları daha az göz korkutucu hale getirir.
Ödüllendirme sistemini kullanın. Bir görevi yerine getirdiğinizde kendinizi ödüllendirin. Bu içsel motivasyonu artıracaktır.

Detaylı bilgi ve iletişim için [email protected] mail adresinden ve
Psk.edahizarci adlı instagram hesabından https://www.instagram.com/psk.edahizarci/ bağlantısı üzerinden benimle iletişime geçebilirsiniz.